Լայնորեն տարածված է այն տեսակետը, որ աղքատությունը բազմակողմ է և աղքատության կրճատումը հանգեցնում է տարատեսակ փոփոխությունների: Զարգացող երկրներում տնտեսական զարգացման խթանման հիմնական նպատակը միշտ մնացել է տնտեսական աճը և աղքատության կրճատումը: Երբ 1997թ. Մեծ Բրիտանիայում լեյբորիստական կառավարությունը եկավ իշխանության, ստանձնեց պարտավորություն՝ «կենտրոնացնել միջազգային ջանքերն աղքատության վերացման և տնտեսական աճի խրախուսման գործում, որը օգուտ կբերի աղքատներին»։ Արդյունքում այս գաղափարը ամրագրվել է միջազգային զարգացման մասին օրենքում, որը «աղքատության կրճատումը սահմանում է որպես զարգացման բրիտանական օժանդակության առանցքային նպատակ»:
Աղքատության խնդիրների վրա միջազգային ուշադրության կենտրոնացումը բարձրացել է հատկապես 1990-ական թթ. և 2000թ. ընդունված ՄԱԿ-ի հազարամյակների զարգացման հռչակագրով (MDGs), որով աղքատության կրճատումը սահմանվեց ՄԱԿ-ի առաջնահերթություններից մեկը:
Հայաստանում ևս աղքատության հաղթահարումը առաջնահերթ խնդիրներից է և կառավարության 08.08.2003, N 994-Ն որոշմամբ հաստատվեց «Աղքատության հաղթահարման ռազմավարական ծրագիրը»: Հայաստանի 2014-2025թթ. հեռանկարային զարգացման ծրագրով աղքատության հաղթահարումը սահմանված է որպես մարդկային կապիտալի զարգացման գրավականներից ու ՀԶԾ նպատակներից մեկը:
Կատարված տարբեր հետազոտությունների հիման վրա գերիշխող է դառնում այն տեսակետը, որ աղքատությունը որոշվում է ոչ միայն տնտեսական և նյութական հանգամանքներով, այլև բազմաչափ գործոններով, ինչպես նաև աղքատությունը չափվում է աղքատների տարբեր ընդունակություններով և հնարավորություններով: Օրինակ, Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության (OECD) Զարգացման աջակցության կոմիտեն (DAC) 2001թ.-ին հայտարարել է «ԶԱԿ Աղքատության հաղթահարման ուղեցույցը»: Այստեղ ամփոփված սկզբունքները որոշում են աղքատությունը որպես «տնտեսական, մարդկային, քաղաքական, պաշտպանիչ և սոցիալ-մշակութային կարողությունների բացակայության իրավիճակ»:
Գոյություն ունեն տեսականորեն համոզիչ տեսակետներ այն մասին, որ ֆինանսական հատվածի զարգացումը որոշիչ դեր է խաղում տնտեսական աճի ձեռք բերման և աղքատության կրճատման համար: Ֆինանսական հատվածի զարգացումը կարող է ազդել աղքատության վրա երկու ձևով` ուղղակի և անուղղակի: Դրանցից առաջին կարևոր ուղղությունն այն է, երբ ֆինանսական հատվածի զարգացումը խթանում է աղքատության կրճատմանը տնտեսական աճի միջոցով: Դա գրականության մեջ հայտնի է “ծորելու” (trickledown) տեսություն անվանմամբ (երբ ամենաաղքատները աստիճանաբար օգուտ են ստանում ամենահարուստների հարստության աճման արդյունքում), որի դեպքում տնտեսական աճը “հոսում է” դեպի աղքատները աշխատատեղերի և այլ տնտեսական հնարավորությունների ստեղծման միջոցով: Բացի այդ, տնտեսական աճը ստեղծում է նաև անհրաժեշտ պայմաններ այդ աճից օգուտների ավելի լայն տեղաբաշխման համար: Այստեղ ազդեցությունը դրսևորվում է տարբեր ձևերով հետևյալ կերպ: Առաջին, տնտեսական աճը կարող էր ստեղծել նոր աշխատատեղեր աղքատների համար: Երկրորդ, տնտեսական աճի ավելի բարձր տեմպերը կարող են օգուտներ բերել աղքատներին, քանի որ դա կարող է հանգեցնել որակավորված և չորակավորված աշխատուժի վարձատրության միջև տարբերությունների կրճատմանը: Երրորդ, տնտեսական աճի պատճառով հարկային մուտքերի աճը կարող է հանգեցնել պետության սոցիալական ծախսերի ավելացմանը (առողջություն, կրթություն և սոցիալական ապահովություն), որը օգուտ կբերի աղքատներին, ովքեր արդյունքում կարող են ավելի շատ ներդնել մարդկային կապիտալում: Չորրորդ, ավելի շատ ֆոնդեր հասանելի կդառնան աղքատներին նեդրումային նպատակների համար, որպես արդյունք ավելացնելով կապիտալի կուտակումը, որն էլ կհանգեցնի եկամուտների ավելացմանը:
Մյուս ուղղությունը վերաբերում է այն հանգամանքին, որ ֆինանսական հատվածի զարգացումը կարող է թույլ տալ աղքատներին ստանալ կամ ավելացնել ֆինանսական ծառայություններից օգտվելու հնարավորությունները, ինչպիսիք են վարկերը և ապահովագրական ծառայությունները: Այն թույլ կտա ավելացնել աղքատների արտադրողական ակտիվները, որոնք կավելացնեն իրենց արտադրողականությունը և կբարձրացնեն իրենց տնտեսական ներուժը: Այս առումով, վարկային սահմանափակումները, որոնք ստացվում են տեղեկատվության անհամաչափության պատճառով, պարտադիր պայման են աղքատների համար, ովքեր ի վիճակի չեն ֆինանսավորելու իրենց սեփական նախագծերը կամ օգտագործել գրավը բանկային վարկ ստանալու համար:
Տնտեսագիտական գրականության մեջ առկա է նաև տեսակետ, որ ֆինանսավորման հասանելության բացակայությունն այն հիմնական գործոններից է, որը գտնվում է քրոնիկ աղքատության հիմքում: Փոքր վարկավորման մեկ միավորին ընկնող բարձր ծախսերի պատճառով աղքատները չեն կարողանում պարտք վերցնել ապագայում ներդրումներ կատարելու համար: Օրինակ, վարկերի հասանելիության բացակայությունը հավերժացնում է աղքատությունը Պերուում, քանի որ աղքատները չեն կարողանում ապահովել իրենց երեխաներին համապատասխան կրթությամբ: Ընդ որում, աշխատող երեխաների քանակը վատ գործող ֆինանսական համակարգ ունեցող երկրներում բարձր է:
Անհրաժեշտ է նշել, որ աղքատությունը ստեղծվում է ոչ թե աղքատների կողմից, այլ ինստիտուտների և քաղաքականության կողմից, որոնք շրջապատում են նրանց։ Աղքատության վերացման համար այն, ինչ պետք է անենք ինստիտուտներում և քաղաքականություններում համապատասխան փոփոխությունների իրականացումն է և նորի ստեղծումն է։
Բարեգործությունը և պետական աջակցությունը աղքատության խնդրի լուծում չեն, դրանք միայն օգնում են աղքատության շարունակելիությանը։ Քանի որ դրանք ստեղծում են կախվածություն և անհատից վերցնում են աղքատության պատը ճեղքելու նախաձեռնությունը։ Յուրաքանչյուր անհատի մեջ աղքատության խնդրի պատասխանն է ստեղծագործական մտքի և էներգիայի ստեղծումը։
Աղքատներին կարելի է համեմատել Բոնսայի ծառերի հետ: Երբ մենք տնկում եք ամենաբարձր ծառի ամենալավ սերմերը 6 դյույմ խորություն ունեցող ծաղկամանի մեջ, մենք ստանում եք ամենաբարձր ծառի իդեալական կրկնօրինակը, սակայն այն տասից-քսան դյույմ բարձրությամբ է լինում: Ցանած սերմերը որակապես «վատը» չէին, այլ հողը՝ հենքը, որը տրամադրել ենք սերմեր աճեցնելու համար, եղել է անբարենպաստ: Աղքատ մարդիկ բոնսայի մարդիկ են: Նրանց հետ չկա ոչինչ սխալական: Միայն հասարակությունը նրանց «աճելու» համար երբեք հիմք չի տվել:
Այսպիսով, եթե ֆինանսական շուկաները լինեին կատարյալ, ֆինանսների առկայությունը թույլ կտար մարդկանց ֆինանսավորել կրթությունը, վերապատրաստումը և գործարար հնարավորությունները, հիմնվելով միայն իրենց տաղանդի և նախաձեռնությունների վրա, այլ ոչ թե ծնողական հարստության կամ պետական աջակցության վրա: Քանի որ ֆինանսական շուկաները խորանում են և ֆինանսական ռեսուրսների հասանելիությունը բարելավվում է, տնային տնտեսությունները, որոնք նախկինում չունեին ֆինանսներին հասանելիություն, կարող են դառնալ հիմնական շահառուները: Այս շրջանակում, ֆինանսական զարգացումը կհավասարեցնի հնարավորությունները, նվազեցնելով սկզբնական հարստության կարևորությունը, և հետևապես, կլինի ի օգուտ աղքատների:
Այսինքն, աղքատների թաքնված ձեռնարկատիրական ունակությունները կարելի է խթանել փոքր վարկերի միջոցով և նրանց ներգրավել մանր ձեռներեցության ոլորտ։ Սա կարող է նրանց թույլ տալ լինել ավելի ինքնուրույն, ստեղծել զբաղվածության հնարավորություններ և ներգրավվել տնտեսապես արդյունավետ գործունեության մեջ: Այսպիսով, ֆինանսների հասանելիության մեծացումը կարող է դառնալ այն գործիքը, որը մեր հասարակությունը կմաքրի այնպիսի ախտից, ինչպիսին է աղքատությունը։
