Ամենախորն անկումներից մեկը զբոսաշրջության ոլորտն ունի

Համավարակի հետևանքով ամենաշատ տուժած ոլորտներից մեկը զբոսաշրջությունն է։ Միջազգային ուղևորությունների անկման հետևանքով, ըստ ՄԱԿ-ի Զբոսաշրջության համաշխարհային կազմակերպության (ԶՀԿ) կանխատեսումների, զբոսաշրջության ոլորտում 100-120 միլիոն աշխատատեղեր վտանգի տակ են։ Ճանապարհորդությունների և զբոսաշրջության համաշխարհային խորհուրդը կանխատեսում է, որ միջազգային ուղևորություններն այս տարի կարող են կրճատվել մինչև 25%-ով, իսկ ճանապարհորդությունների և զբոսաշրջության ոլորտի անկումը կարող է կազմել մինչև 30%, աշխատատեղերի կորուստը՝ մինչև 31% (100,8 մլն աշխատատեղ)։ ԶՀԿ-ն ակնկալում է միջազգային ուղևորությունների 60-80% անկում: Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպությունն իր 36 անդամ երկրների համար այս տարի կանխատեսում է միջազգային ուղևորությունների 40-70% անկում:

 

Բայց մինչ ԶՀԿ-ն նախազգուշացնում է, որ ճգնաժամը կարող է սպառնալ զբոսաշրջության ոլորտում ՄԱԿ-ի կայուն զարգացման նպատակների առաջընթացին, ոլորտի այլ ներկայացուցիչներ կարծում են, որ այժմ առկա է վերականգնվելու հնարավորություն նոր, ավելի կայուն եղանակներով:

 

Գծապատկեր 1․ Միջազգային զբոսաշրջային ժամանումներն ըստ տարածաշրջանների, 2019թ․ և 2020թ․ 1-ին եռամսյակ (փոփոխությունը %-ով)

Աղբյուրը՝ ՄԱԿ-ի Զբոսաշրջության համաշխարհային կազմակերպություն (UNWTO)

 

 

Համաձայն ԶՀԿ-ի՝ Կորոնավիրուսային համավարակը ամենավատ ճգնաժամն է, որի հետ բախվել է միջազգային զբոսաշրջությունը 1950 թվականին այդ ոլորտի վիճակագրական դիտարկումները սկսելուց ի վեր: Համավարակի ազդեցությունն 5 անգամ ավելի մեծ է, քան 2008/09 թթ․ համաշխարհային ճգնաժամի ազդեցությունը։ Աշխարհում զբոսաշրջիկների ժամանումներն այս տարվա առաջին եռամսյակում նվազել են 22%-ով՝ միայն մարտ ամսին սահմանափակումների տարածման հետևանքով կրճատվելով 57%-ով: Դա մոտ 67 միլիոն չժամանած ուղևոր է:

 

Առաջին երեք ամիսների ընթացքում եկամուտների տեսքով չստացված զբոսաշրջային կորուստները գնահատվում են մոտ 80 միլիարդ դոլար, ինչը կարևոր արտահանում է, շատ երկրների համար եկամտի անհրաժեշտ աղբյուր: Ամենից շատ տուժել են ասիական և խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանը՝ 33 միլիոն ավելի քիչ ժամանումներով, որին հաջորդում է Եվրոպան: Մինչ այժմ ամենաքիչ ազդեցությունն ունեցել է Մերձավոր Արևելքը: Ներկա պահին միլիոնավոր աշխատատեղեր վտանգված են տնտեսության ամենաաշխատատար ոլորտներից մեկում: Ակնկալվում է, որ զարգացող տնտեսություններն ամենաշատը կտուժեն:

 

Հասկանալու համար, թե որքանով է այդ վտանգը մեծ, ԶՀԿ-ն ուրվագծում է երեք սցենար, որոնք բոլորն էլ մեծ ազդեցություն ունեն ճանապարհորդության և զբոսաշրջության համաշխարհային ոլորտի վրա: Այդ սցենարները ներկայացված են գծապատկեր 2-ում։

Գծապատկեր 2․ 2020թ․ միջազգային զբոսաշրջային ժամանումների երեք սցենարները (ամսական փոփոխություն նախորդ տարվա համեմատ %-ներով)

Աղբյուրը՝ ՄԱԿ-ի Զբոսաշրջության համաշխարհային կազմակերպություն (UNWTO)

 

Ամենաթույլ ազդեցությունը կլինի սահմանների աստիճանական բացման և հուլիսի սկզբին ճանապարհորդության սահմանափակումների թուլացման վրա: Դա կհանգեցնի այցելուների թվի տարեկան 58% կրճատմանը: Եթե սահմանափակումների թուլացումը սկսվի սեպտեմբերի սկզբին, ապա այցելուների թվի ավելի մեծ անկում կլինի՝ 70%: Իսկ եթե սահմանափակումները չթուլացվեն մինչև դեկտեմբերի սկիզբը, ապա այցելուների թվի անկումը կարող է հասնել 78%-ի:

 

Կախված նրանից, թե երբ երկրները կթուլացնեն սահմանափակումները (հուլիսի սկզբին, սեպտեմբերի սկզբին, թե դեկտեմբերի սկզբին), զբոսաշրջությունից արտահանման եկամուտների կորուստները կտատանվեն 910 միլիարդ դոլարից մինչև 1,2 տրիլիոն դոլար, իսկ միջազգային զբոսաշրջիկների կորուստները՝ 850 միլիոնից մինչև 1,1 միլիարդ մարդ:

 

Այս թվերը պարզ ցույց են տալիս, որ անկախ ճանապարհորդության սահմանափակումների թուլացման ժամանակահատվածից, զբոսաշրջության վրա բացասական մեծ ազդեցությունն անխուսափելի է: Զբաղվածության իրական ծախսերն արդեն սկսում են զգացվել, երբ ավիաընկերությունները հայտարարում են հազարավոր աշխատատեղերի կորստի մասին:

 

Չնայած COVID-19-ի հետևանքով սահմանափակումների տնտեսական բեռին, պահանջարկը, բնականաբար, կվերականգնվի: Այստեղ կարևորն այն է, թե երբ և որտեղ զբոսաշրջության ոլորտը կվերականգնվի: Զբոսաշրջության ոլորտի վերականգման վերաբերյալ սպասումները ներկայացված են գծապատկեր 3-ում։

 

Գծապատկեր 3․ Զբոսաշրջային պահանջարկի վերականգնումը

Աղբյուրը՝ UNWTO

 

Գծապատկերից երևում է, որ զբոսաշրջության ոլորտի վերականգնում սպասվում է այս տարվա հուլիս ամսից հետո։ Ընդ որում՝ մինչև տարվա վերջ նախ կվերականգնվի ներքին պահանջարկը, նոր միայն միջազգային պահանջարկը, որը հիմնականում սպասվում է 2020 թվականի վերջին եռամսյակում։

 

Թեև վերականգնման նշաններ, հավանաբար, կլինեն մինչև 2020 թվականի վերջին եռամսյակը, ԶՀԿ-ի Փորձագետների խմբի հարցումը փաստում է, որ զբոսաշրջության ոլորտի վերականգման մեծ մասը մինչև հաջորդ տարի չի լինի: Փորձագետները կանխատեսում են, որ Մերձավոր Արևելքը, Եվրոպան, Աֆրիկան, Ասիական և Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանը, հավանաբար, այս տարի որոշակի վերականգնում կունենան, իսկ ամերիկյան ուղղությունները, ամենայն հավանականությամբ, կվերականգնվեն ավելի երկար: Ընդ որում, վերականգնումները կարող են տարբերվել ըստ ոլորտների։ Մասնավորապես, ակնկալվում է, որ ներքին պահանջարկն ավելի արագ կվերականգնվի, քան միջազգային պահանջարկը, իսկ ժամանցային ճանապարհորդությունները՝ հատկապես հարազատներին ու ընկերներին այցելությունները, պետք է վերականգնվեն ավելի շուտ, քան գործուղումները:

 

Ըստ ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի տվյալների՝ 2020 թվականի 1-ին եռամսյակում զբոսաշրջային այցելությունները կրճատվել են 14,6 տոկոսով։

 

Գծապատկեր 4․ Զբոսաշրջային այցելությունները դեպի Հայաստան

 

Ճանապարհորդությունների և զբոսաշրջության համաշխարհային խորհրդի տվյալներով 2019 թվականին ճանապարհորդությունների և զբոսաշրջության ոլորտը ապահովել է Հայաստանի ՀՆԱ-ի 11,8%-ը, որը կազմել է 774,6 մլրդ դրամ (1,59 մլրդ ԱՄՆ դոլար)։ Ոլորտն ապահովել է ընդհանուր զբաղվածության 12,5%-ը կամ 124,6 հազ․ աշխատատեղ։ Մեր երկրում միջազգային այցելուների կատարած ծախսերը 2019 թվականին կազմել են 609.1 մլրդ դրամ կամ 1,25 մլրդ դոլար (ընդհանուր արտահանման 23,9%-ը)։ Իսկ թե երբ կսկսվի վերականգնվել զբոսաշրջության ոլորտը Հայաստանում, հիմնականում կախված է նրանից, թե ինչ ընթացք կունենա համավարակը՝ հաշվի առնելով ներկա պահին դեռևս վատթարացող իրավիճակը:

Դիտվել է՝ * անգամ

Լրահոս

  • 2021-06-25
  • Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը՝ 4,3%
  • 2021-06-24
  • Կորոնավիրուսի տնտեսական հետևանքների չեզոքացման 23-րդ միջոցառման շրջանակում աջակցությունը կշարունակվի
  • 2021-06-24
  • «Արտեկ փովեր սիստեմա» ընկերությունը «Ալյանս» ԱՏԳ-ում կիրականացնի անօդաչու թռչող սարքերի արտադրության գործունեություն
  • 2021-06-23
  • Հունվար-ապրիլին արտերկրից Հայաստան դրամական փոխանցումները 29.1%-ով աճել են
  • 2021-06-22
  • Տեղաբաշխվել են պետական կարճաժամկետ պարտատոմսեր
  • 2021-06-22
  • Մայիսին՝ ապրիլի համեմատ, գրանցված աշխատատեղերն ավելացել են շուրջ 8.5 հազարով
  • 2021-06-18
  • 4.1 մլրդ դրամի գերավճարի գումարները վերադարձվել են 29 306 հարկ վճարողներին
  • 2021-06-18
  • Հայաստան զբոսաշրջային այցելությունները ապրիլ ամսին կազմել են 41,881, իսկ մայիսին՝ 52,908
  • 2021-06-17
  • ԱԺ Ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովն ամփոփել է աշխատանքները
  • 2021-06-16
  • ԿԲ-ը վերանայել է գնահատականը, կանխատեսում է 4.6 տոկոս տնտեսական աճ
  • 2021-06-15
  • Արտաքին հատվածից ՀՀ տնտեսության վրա ակնկալում է էական գնաճային ազդեցություն
  • 2021-06-15
  • Վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը բարձրացվել է 0.5 տոկոսային կետով
  • 2021-06-14
  • Կապի ոլորտում փորձ է արվում ներդնել շարժական կապի լայնաշերտ 5G տեխնոլոգիաները
  • 2021-06-10
  • Համաշխարհային բանկը 2021թ․ Հայաստանում կանխատեսում է 3.4% տնտեսական աճ
  • 2021-06-09
  • Համաշխարհային բանկը գլոբալ տնտեսության համար 5,6% աճ է կանխատեսում
  • 2021-06-04
  • Սպառողական շուկայում 12-ամսյա գնաճը կազմել է 5.9%
  • 2021-06-03
  • Կառավարությունն ընդունել է ՀՀ-ից մի շարք ապրանքների արտահանման ժամանակավոր արգելք կիրառելու մասին որոշում
  • 2021-06-03
  • Գործադիրը հաստատել է ՀՀ-ում ինտենսիվ այգեգործության զարգացման ծրագիրը
  • 2021-06-02
  • Քննարկվել են տնտեսական ոլորտին վերաբերող տարեկան կատարողականները
  • 2021-06-01
  • 2020թ. պետական բյուջեի կատարման մասին տարեկան հաշվետվության քննարկումներ ԱԺ-ում
  • 2021-06-01
  • 2021թ. 5 ամիսներին ՊԵԿ-ն ապահովել է 618.4 մլրդ դրամ հարկային եկամուտ
  • 2021-06-01
  • Սոցիալական պաշտպանության համակարգի ախտորոշումը և ՔՈՎԻԴ-19-ի ազդեցությունը ՀՀ տնային տնտեսությունների վրա
  • 2021-05-31
  • ՕECD-ն զգուշացնում է գլոբալ տնտեսության անհավասարաչափ վերականգնման մասին
  • 2021-05-31
  • Տեղի ունեցել ՀՀ-ում Ֆինանսական կրթման ազգային ծրագրի մշակման և իրագործման հանձնաժողովի 17-րդ նիստը
  • 2021-05-31
  • Անշարժ գույքի շուկան դեռևս չի վերադարձել նախաքովիդյան վիճակին
  • 2021-05-26
  • Ուղեցույցներ ու իրազեկման թերթիկներ` տնտեսվարողների համար
  • 2021-05-25
  • Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը՝ 2,6%
  • 2021-05-25
  • Տեղաբաշխվել են պետական կարճաժամկետ պարտատոմսեր` 1 մլրդ դրամ ծավալով
  • 2021-05-24
  • 2021թ․ 1-ին եռամսյակում ՀՆԱ-ի աճը կազմել է – 3,3%
  • 2021-05-24
  • Մայիսի 24-ին կտեղաբաշխվեն պետական պարտատոմսեր․ ՀՀ ՖՆ
  • 2021-05-20
  • Նախագիծ անշարժ գույքի կառուցապատմամբ զբաղվող տնտեսավարող սուբյեկտների մոտ ԱԱՀ-ի և շահութահարկի մասով առաջացած խնդիրների լուծման համար
  • 2021-05-20
  • Պարզեցվել է տնտեսվարողներին անցումային գերավճարների վերադարձման կարգը
  • 2021-05-20
  • Հայաստանի բանկերի միությունն ամփոփել է համակարգի առաջին եռամսյակի ցուցանիշները
  • 2021-05-19
  • ԿԲ-ը հրապարակել է 2021թ. մայիսի 4-ի վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի արձանագրությունը
  • 2021-05-18
  • 2020թ․ առաջին երեք եռամսյակում ԿԲ-ն վարել է խթանող դրամավարկային քաղաքականություն
  • 2021-05-18
  • Տրանսֆերային գնագոյացման կարգավորումները՝ հարկային կարգապահության բարելավման միջոց
  • 2021-05-13
  • Գործադիրը հաստատել է ոռոգման համակարգի ֆինանսական առողջացման աջակցության 2021 թվականի ծրագիրը
  • 2021-05-13
  • Մարզպետարաններին կտրամադրվեն լրացուցիչ սուբվենցիաներ
  • 2021-05-13
  • Գիտաշխատողների աշխատավարձերն աստիճանաբար կբարձրանան
  • 2021-05-12
  • Տարեվերջին գնաճային ճնշումը Հայաստանում կթուլանա․ ԵԱԶԲ
  • 2021-05-11
  • Բնակչության ծերացումը կնվազեցնի գլոբալ տնտեսական աճը․ Moody’s
  • 2021-05-10
  • Գարնանացան հացահատիկային, հատիկաընդեղեն և կերային մշակաբույսերի արտադրության խթանման պետական աջակցության ծրագիր
  • 2021-05-07
  • ՊԵԿ-ը հրապարակել է զբոսաշրջության և առևտրական գործունեության վերաբերյալ հարկային ուղեցույցներ
  • 2021-05-07
  • Պարենային ապրանքների համաշխարհային գների աճը ապրիլին շարունակվել է
  • 2021-05-07
  • ԱՄՆ-ից սկսել են ավելի շատ փող ուղարկել Հայաստան
  • 2021-05-06
  • Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումներն աշխարհում հակառեկորդ են սահմանել
  • 2021-05-05
  • Սպառողական շուկայում 12-ամսյա գնաճը կազմել է 6.2%
  • 2021-05-04
  • Զբոսաշրջության ոլորտի առավել ճշգրիտ վիճակագրական տվյալների հավաքագրում՝ ՍԷԿՏ համակարգի բարելավման միջոցով
  • 2021-05-04
  • 12-ամսյա բնականոն գնաճը ևս արագացել է՝ մարտի վերջին կազմելով 6.6%։
  • 2021-05-04
  • 2020-ին Հայաստանում անկանխիկ գործարքների ծավալը 37%-ով ավելացել է
  • 2021-05-04
  • Վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը բարձրացվել է 0.5 տոկոսային կետով
  • 2021-05-04
  • ԵՄ երկրներում գրեթե 7 միլիոն աշխատատեղ է կրճատվել օդային ուղևորափոխադրումների դադարեցման պատճառով
  • 2021-05-03
  • Արցախում նվազագույն սպառողական զամբյուղի արժեքն աճել է
  • 2021-04-30
  • Մեկնարկել է «Ապագա Հայկականը» հանրային նախաձեռնությունը
  • 2021-04-28
  • 2021 թվականին ՀԿԵ-ն հիմնանորոգելու է 9,5 կմ երկաթուղային գծեր
  • 2021-04-27
  • Քննարկվել են Կառավարության առաջիկա քայլերը պետական պարտքի նվազեցման ուղղությամբ
  • 2021-04-27
  • ՊԵԿ-ն աջակցության ծրագրերի շրջանակում շուրջ 9 մլրդ դրամ է բաշխել տնտեսվարողներին
  • 2021-04-27
  • 2020թ. բյուջեի կատարման տարեկան հաշվետվությունը կառավարությունը խորհրդարան կներկայացնի մինչև մայիսի 1-ը
  • 2021-04-27
  • Քննարկվեցին փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարին առնչվող հարցեր
  • 2021-04-26
  • Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը (2021թ․ հունվար-մարտ)՝ – 2,0%
  • 2021-04-23
  • ՎԶԵԲ-ը կաջակցի Հայաստանի ֆոնդային բորսային` մշակելու կապիտալի շուկայի զարգացման ռազմավարությունը
  • 2021-04-22
  • 6 ամսով երկարացվել է ժամանակավորապես ներմուծված ավտոմեքենաների՝ ԵԱՏՄ տարածքում մնալու ժամկետը
  • 2021-04-21
  • Համավարակից վերականգնումը կլիմայի փոփոխությանն ուղղված գործողություններին թափ հաղորդելու հնարավորություն
  • 2021-04-21
  • 2020թ. մարտի համեմատ եկամուտ ապահոված աշխատատեղերի քանակն ավելացել է շուրջ 2500-ով
  • 2021-04-21
  • Ապրիլի 19-ին տեղաբաշխվել են պարտատոմսեր
  • 2021-04-21
  • PwC-ն կազմել է ԿԲ թվային արժույթների գլոբալ վարկանիշը
  • 2021-04-21
  • Եկամտային հարկի գումարների վերադարձման դիմումներն անհրաժեշտ է ուղարկել էլեկտրոնային եղանակով
  • 2021-04-20
  • 2021թ․ 1-ին եռամսյակի ՏՏ ոլորտի խոշոր հարկ վճարողները
  • 2021-04-15
  • 2021թ. առաջին եռամսյակում 1000 խոշոր հարկ վճարողները
  • 2021-04-14
  • Շուրջ 4.7 մլրդ դրամ կորոնավիրուսի տնտեսական հետևանքների չեզոքացման 23-րդ միջոցառման շահառուներին
  • 2021-04-13
  • ՀՀ 2021թ․ թողարկված եվրապարտատոմսերը սկսել են շրջանառվել Հայաստանի ֆոնդային բորսայում
  • 2021-04-12
  • 2020թ․ ավանդներն ավելացել են 101 մլրդ դրամով կամ 2.9%-ով
  • 2021-04-09
  • Աշխատանքի առցանց հայտարարությունների վերլուծություն
  • 2021-04-09
  • Evocabank-ի պարտատոմսերը ցուցակվել են Հայաստանի ֆոնդային բորսայում
  • 2021-04-08
  • Գիտատեխնիկական ծրագրերի իրականացման համար կտրամադրվի հավելյալ գումար
  • 2021-04-08
  • ՀՀ կենտրոնական բանկը ՀՀ արտարժութային շուկայում կիրականացնի գործառնություններ
  • 2021-04-07
  • 2021թ․ ապրիլի 1-ի դրությամբ ավելացել է միկրոձեռնարկատերերի քանակը
  • 2021-04-07
  • Բեռնափոխադրումների անկում և ուղևորափոխադրումների աճ 2021թ․ առաջին եռամսյակում
  • 2021-04-07
  • 2020թ․-ին վճարային քարտերով գործարքների ծավալը 2019թ․-ի համեմատ ավելացել է 16.4%-ով
  • 2021-04-05
  • Սպառողական շուկայում 12-ամսյա գնաճը կազմել է 5.8%

    Ամենաընթերցված

    7 օր 30 օր